سال پر تنش 2019 میان نتانیاهو و رقبایش؛ به کجا خواهد رسید؟

سال 2019 برای نتانیاهو بسیار پرچالش گذشت. برگزاری دو انتخابات و کشیده شدن تکلیف دولت به انتخابات سوم و تشکیل پرونده های قضایی برای اتهاماتش مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری سالی استثتایی برای عمر سیاسی نخست وزیر راست‌گرا و تندرو رژیم صهیونیستی است.
 
نتانیاهو که اکنون 70 ساله هم شده است از ۲۰۰۹ تاکنون به رغم عوض شدن پنج کنست هنوز نخست‌وزیر مانده است. گفتنی است نتانیاهو طی سال‌های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹ هم بر صندلی ریاست جمهوری تکیه زده بود. در آن برهه برخلاف اکنون سیستم اسرائیل ریاست جمهوری بود، که با رأی مستقیم انتخاب می‌شد. از این‌رو با احتساب آن دوره می‌توان گفت، نتانیاهو ۱۴ سال در مجموع، در رأس قدرت رژیم صهیونیستی بوده است.

نتانیاهو 14 سال به هر شکل و وسیله‌ای خود را در أس قدرت اسرائیل و راست‌گرایان نگه داشت. اما در یک‌سال گذشته وضعیت کمی متفاوت‌تر بود از 14 سالی که وی در ر‌أس قدرت قرار داشت.
 
شروع این تنش برای نتانیاهو به تصمیم انحلال کنست، در آذر سال گذشته برمی‌گردد. گویا نتانیاهو گمان نمی‌کرد بازی‌ای را که خودش آغاز می‌کند این‌قدر ادامه‌دار شود. در روز ۳ دی  ۹۷ (۲۴ دسامبر ۲۰۱۸) اعضای اصلی ائتلاف کابینه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی که محوریت آن‌ها با حزب لیکود است، پیش از آن‌که حزبی با خروجش از این ائتلاف، زمینه‌ساز فروپاشی آن را فراهم سازد، موافقت کردند انتخابات زود هنگام در ۲۰ فروردین ۹۸ (۹ آوریل ۲۰۱۹) برگزار شود.
 
این تصمیم در حالی گرفته شد که انتخابات پارلمانی در روال عادی خود باید در آذر ۹۸ (نوامبر ۲۰۱۹) برگزار می‌شد. به باور تحلیل‌گران، اصلی ترین دلیل نتانیاهو از پذیرش برگزاری انتخابات زود هنگام و انحلال دولت، رهایی از فشار حامیان جنگ و فشار بر نوار غزه و حزب الله در درون کابینه و کنست بود.
 

تکرار انتخابات

پس از این تصمیم انتخابات اول در فروردین ماه برگزار شد و علی رغم آنکه حزب لیکود بیشترین کرسی را کسب کرد اما عدم همراهی لیبرمن راست‌گرا با وی برای تشکیل کابینه کار به انتخابات دوم کشیده شد.
 
انتخابات دوم در شهریور ماه برگزار شد و این بار نتایج کمی متفاوت از دور نخست بود. این بار نتانیاهو نسبت به رقیب خود یعنی گانتز رهبر حزب آبی-سفید صندلی کمتری کسب کرد. جدول زیر نشان می دهد که در انتخابات دوم (نمودار آبی) لیکود نسبت به انتخابات اول (نمودار سبز) 4 کرسی کمتر کسب کرده بود. این اتفاق بهانه ای شد تا رقیبان نتانیاهو بیش از گذشته بر وی بتازند. اما یک نکته مهم انتخابات رای بالای احزاب متحد عربی با 13 صندلی بود.( حزب سوم در نمودار: joint list )
   
این‌بار رقیبان نتانیاهو این فرصت را داشتند تا با ائتلاف سازی و تشکیل اکثریت پارلمان اقدرت را از دستان نتانیاهو بربایند. اما این‌بار هم علی رغم برخی پیش بینی‌ها این اتفاق نیافتاد. مهم‌ترین دلیل این اتفاق را می‌توان عدم ائتلاف لیبرمن با احزاب چپ و رقیب نتانیاهو دانست. لیبرمن اگر با حزب آبی سفید و حزب اعراب ائتلاف می‌کرد، با کسب 8 صندلی، می‌توانست نتانیاهو را شکست دهد.

بنابر گزارش روزنامه القدس العربی: لیبرمن رئیس حزب اسرائیل بیتنا در سخنانی که نشان‌دهنده عمیق بودن شکاف‌های اجتماعی در اسرائیل است گفت: «تمام تلاش‌ها برای دست‌یابی به یک دولت وحدت گسترده انجام شد، ما اصول خود را در موقعیت‌ها نمی‌فروشیم حتی اگر بزرگ‌ترین موقعیت باشد. وی با حمله به نتانیاهو و گانتز ادامه داد: «متأسفانه، نتانیاهو لیکود را به بردگی گرفته وگانتز و نتانیاهو مقصر اختلال در تشکیل دولت هستند.»

 لیبرمن در پایان با حمله به حزب اعراب اسرائیلی که در این انتخابات سوم شدند گفت: «لیست مشترک اعراب ستون پنجم است.»[1] سخنان وی کاملاً تحقق ائتلاف حزب وی را با چپ‌ها که اعراب هم جزئی از آن هستند غیرممکن کرد. همچنین لیبرمن در ادعایی جالب گفت: «به نظرم باید مانند استرالیا قانونی تصویب کنیم که رأی دادن اجباری شود، زیرا شرکت‌کنندگان خسته شده‌اند. امیدوارم این‌گونه مردم بیشتری به عقل بیایند [و رأی دهند]»[2]
 

پرونده های فساد نتانیاهو

به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین بالاخره دادستان رژیم در تاریخ ۲۱ نوامبر(۳۰ آبان) به‌صورت رسمی برای نتانیاهو کیفرخواست صادر کرد.[4] تصمیم دادستان بسیار حائز اهمیت بود زیرا این برای نخستین‌بار است که دادستان اسرائیل علیه یک نخست‌وزیر مستقر اعلام‌ جرم می‌کند. اعلام‌ جرمی که هرچند قانونا مانع پست نخست‌وزیری نتانیاهو نیست اما کار را برای او سخت خواهد کرد.

بر اساس گزارش دادستانی، نتانیاهو در سه پرونده اساسی محاکمه می شود. ابتدا در پرونده ای که به 1000 معروف است  و شامل اتهامات نتانیاهو برای به دست آوردن منافع شخصی از ثروتمندان و بازرگانان از جمله جیمز باکر و ارنون دو تولید کننده بزرگ سینما می شود. دوم در پرونده ای که به 2000 معروف است و  در بردارنده اتهامات نتانیاهو برای بستن تفاهم با روزنامه یدیعوت آحارونوت است و سوم هم در پرونده 4000 که به نظر می‌رسد جنجالی ترین اتهام وی و دربردارنده دادن مزایا و تسهیلات مالی به شرکت ارتباطات بیزک در مقابل پوشش مثبت در رسانه‌های تحت نفوذ این شرکت  است.ذکر این نکته ضروری است که اصلی‌ترین و جنجالی‌ترین فساد و اتهام نتانیاهو که به پرونده 3000 معروف است در این اعلام جرم، آورده نشده است. پرونده 3000 مربوط به خرید سه زیر دریایی از آلمان است که جنجال زیادی به راه انداخت. در این پرونده نتانیاهو به پرداخت رشوه برای خرید زیردریایی و قربانی کردن امنیت ملی اسرائیل متهم است.
 
همان‌گونه که نتانیاهو تشکیل پرونده و اعلام جرم رسمی علیه خودش را تاکنون با فشار سیاسی به تاخیر انداخته بود، برگزار شدن دادگاه ها و صدور حکم احتمالی علیه وی هم ممکن است ماه ها طول بکشد و نباید این اعلام جرم را به معنای پایان زودهنگام عمر سیاسی نتانیاهو دانست هر چند به قول عطوان،تحلیل‌گر سرشناس جهان عرب، متهم شدن نتانیاهو از سوی دادستان کل رژیم صهیونیستی را می توان به منزله صدور حکم اعدام سیاسی نتانیاهو دانست[4].
 

 انتخابات درون حزبی

یکی دیگر از تنش های میان نتانیاهو و رقبایش به تحولات درون حزبی لیکود مربوط است. البته تلاشی که هفته گذشته به بن‌بست رسید. بعد از انتخابات شهریور ماه زمزمه‌هایی در خصوص تلاش از درون لیکود برای کنار گذاشتن نتانیاهو به گوش می‌رسید. در نهایت هفته گذشته انتخابات درون حزبی برگزار شد که به شکست مخالفانش منجر شد. به گزارش آسوشیتدپرس، در رای‌گیری که روز پنجشنبه برای رهبری حزب لیکود برگزار شد، نتانیاهو توانست بیش از 70 درصد آرا را به خود اختصاص دهد و گیدئون ساعر نتوانست نتانیاهو را در این رقابت شکست دهد. بر اساس نتایج منتشر شده، نتانیاهو با کسب 41 هزار و 792 رای 74.5 درصد آرا را کسب کرد و ساعر نیز با 15 هزار و 885 رای 27.5 درصد آرا را به دست آورد.[5] با این نتیجه ریاست 14 ساله بنیامین نتانیاهو  بر حزب لیکود ادامه خواهد داشت.

گفتنی است روزنامه هاآرتص پیش از انتخابات دوم نوشته بود: یاییر نتانیاهو پسر بنیامین نتانیاهو، به مصاحبه آویگدور لیبرمن در کانال ۱۲ اشاره کرد که در آن، وی گفته بود، اگر نتانیاهو، نخست وزیر به تشکیل دولت متحد با حزب آبی سفید به رهبری بنی گانتز موافقت نکند، از لیکود می‌خواهد تا یک کاندیدای دیگر برای سمت نخست وزیری معرفی کند. لیبرمن گفته بود:‌ یولی ادلشتاین، رئیس کنست و از اعضای ارشد لیکود به طور حتم برای همه یک کاندیدای قابل قبول است. پسر نتانیاهو بعدا در توییتر نوشت: «لیبرمن به صورت تصادفی کودتایی را که یولی ادلشتاین برنامه ریزی کرده بود، افشا کرد و آنها می‌گویند، من کسی هستم که نمی‌توانم دهانم را بسته نگهدارم.»[6]
 

تنش ها به کجا خواهد رسید؟

همانگونه که گفته شد سالی پر تنش برای نتانیاهو گذشت. اما تنش‌های منطقه‌ای و تحولات اخیر سوریه، عراق، لبنان و آبان ماه ایران موجب شده کمی برگ برنده‌های نتانیاهو برای کسب قدرت و جلب نظر تندروهای منطقه‌ای برای ماندن در قدرت افزایش یابد. ضمن آنکه آینده نتانیاهو به روند انتخابات آمریکا و ماندن یا نماندن ترامپ  بر راس قدرت در تابستان سال آینده وابسته است.

 اما با این حال باید منتظر روزهای سخت و پراتفاقی در منطقه و سرزمین های اشغالی باشیم. بالاخص که براساس نظرسنجی‌ها حزب لیکود وضعیت مناسبی ندارد. مرکز اطلاع رسانی فلسطین در گزارشی نوشت: نتایج نظرسنجی‌ انجام شده در جامعه صهیونیستی در هفته گذشته نشان می‌دهد که آویگدور لیبرمن رئیس حزب اسرائیل خانه ما همچنان کلید حل تشکیل دولت آینده رژیم صهیونیستی خواهد بود. بر اساس نتایج این نظرسنجی‌ که شبکه عبری زبان کان آن را منتشر کرده، حزب لیبرمن با 8 کرسی همچنان عاملی تعیین کننده در کابینه آینده دولت رژیم صهیونیستی خواهد بود. بر اساس این نظرسنجی، اگر انتخابات کنست امروز برگزار شود، احزاب چپ و میانه در کنار لیست مشترک عربی 59 کرسی را کسب خواهند کرد و جناح راست هم 53 کرسی را بدست می‌آورد.